Sử Dụng Tinh Dầu Đúng Cách An Toàn Như Chuyên Gia

Tinh dầu thiên nhiên hiện là sản phầm được nhiều gia đình ưa chuộng để chăm sóc sức khỏe và làm đẹp. Tuy nhiên, nhiều khách hàng chưa rõ tinh dầu tác dụng như thế nào và cách dùng đúng và an toàn thế nào? 

Cùng Tinh Dầu Đát Việt tìm hiểu về tinh dầu, tác dụng và những cách sử dụng tinh dầu như một chuyên gia về mùi hương đích thực.

A. Giới thiệu chung về tinh dầu là gì?

Tinh dầu thiên nhiên là dạng lỏng tập trung của các chất dễ bay hơi tự nhiên trong thực vật có mùi thơm. Tinh dầu là sản phẩm được ưa chuộng từ những năm đầu thế kỉ IXX. Người dân Ai Cập cổ đã chiết xuất tinh dầu từ những bộ phận cây, lá, cành, rễ, hoa, quả, hạt… của các loại cây cỏ thảo mộc để sử dụng.

Tinh dầu được chiết xuất bằng các phương pháp như chưng cất hơi nước, ép lạnh, dung môi chiết xuất. Mỗi loại tinh dầu thu được có hợp chất thơm độc đáo vì vậy tinh dầu thu được mang mùi hương đặc trưng khác nhau.

Tinh dầu là chiết xuất của thực vật có mùi thơm, giữ lại mùi hương và tinh túy nhất của cây. Tinh dầu có tác dụng mạnh gấp 50 – 100 lần các loại thảo mộc sấy khô.

B. Phân biệt các loại tinh dầu

Từ thiên nhiên, con người chiết xuất ra tinh dầu để sử dụng mang lại lợi ích cho sức khỏe. Nhưng cũng có một số loại tinh dầu thiên nhiên không có, hoặc quá ít nên không thể chiết được thì làm thế nào? Từ phòng thí nghiệm, người ta sẽ nghiên cứu tổng hợp các chất hóa học ra các loại tinh dầu mang mùi hương này để sử dụng. Ở đây dựa vào thành phần, HAKU sẽ chia ra làm 3 loại như sau:

1. Tinh dầu nguyên chất

Tinh dầu nguyên chất (Essential Oil) là tinh dầu được chiết xuất 100% từ thực vật, không chứa bất cứ thành phần hóa học nào khác. Tinh dầu nguyên chất an toàn, tốt cho cho sức khỏe, thậm chí có thể dùng để ăn uống được ở hàm lượng nhất định theo hướng dẫn của bác sĩ. Tuy nhiên, cũng có một số tinh dầu nguyên chất từ dược thảo không ăn uống được như: tinh dầu bách, tinh dầu lộc đề xanh Wintergreen,…

2. Tinh dầu không nguyên chất

Tinh dầu không nguyên chất là tinh dầu nguyên chất đã pha các thành phần hóa học khác. Ngoài ra, cũng có loại tinh dầu chiết xuất hoàn toàn từ thực vật nhưng chưa đạt chất lượng tinh khiết trong thành phần có lợi cho sức khỏe. Tinh dầu không nguyên chất vẫn giữ được mùi hương của tinh dầu. Vì vậy, kể các chuyên gia cũng rất khó để đánh giá chất lượng và độ tinh khiết của tinh dầu bằng cách nhìn hoặc ngửi.

3. Tinh dầu tổng hợp

Tinh dầu tổng hợp còn gọi là hương liệu, dầu thơm hóa tổng hợp. Tên tiếng Anh là: Perfume / Perfume Oil / Fragrance Oil / Scented Oil. Tinh dầu tổng hợp được tổng hợp từ hương liệu bắt chước mùi thơm của tinh dầu. Ngoài ra, nhiều loại thực vật tự nhiên không có tinh dầu, hoặc ít hoặc không thể nào chiết được nên chúng chỉ có tổng hợp như: táo, dâu, kiwi, cà phê, socola,.. hay tạo ra mùi hương mới như mùi biển Hawaii,… Tinh dầu tổng hợp thường được dùng để tạo hương trong ngành mỹ phẩm, xà phòng, thuốc lá, sản phẩm vệ sinh,…

C. Cách tinh dầu tác dụng

Tinh dầu được sử dụng phổ biến nhất trong liệu pháp mùi hương “Aromatherapy”. Trong đó, các hợp chất trong tinh dầu có thể tương tác với cơ thể bạn bằng nhiều cách. Khi dùng trên da, các hợp chất trong tinh dầu thiên nhiên được hấp thụ.

Hít mùi hương tinh dầu có thể kích thích hệ thống Limbic – phần trong não có liên quan đến cảm xúc, hành vi, khứu giác và trí nhớ dài hạn. Đây cũng là lý do vì sao mùi hương quen thuộc có thể đánh thức ký ức và cảm xúc của bạn.

Ngoài ra, hệ thống limbic cũng đóng vai trò trong việc kiểm soát chức năng sinh lý vô thức như thở, nhịp tim và huyết áp. Vì vậy, tinh dầu có thể tác động đến cơ thể của bạn.

Tinh dầu có thể dùng bằng cách hít, pha loãng và bôi lên da. Chúng có thể kích thích khứu giác, hấp thụ và hỗ trợ điều trị bệnh.

D. Hướng dẫn cách chọn tinh dầu nguyên chất

Hiện nay trên thị trường tinh dầu có rất nhiều nơi bán tinh dầu với kiểu dáng, kích thước và giá cả khác nhau. Thật khó để bạn chọn đúng loại tinh dầu nguyên chất, đảm bảo chất lượng. Sau đây là một số gợi í để giúp bạn đưa ra lựa chọn tốt nhất.

1. Mùi hương tinh dầu

Tinh dầu thiên nhiên nguyên chất có mùi nhẹ nhàng chứ không nồng, mang lại cảm giác dễ chịu, thoải mái cho người dùng. Tinh dầu thiên nhiên mùi thoang thoảng, nhanh bay mùi trong không khí. Tinh dầu hương liệu mùi sẽ thơm nồng, giữ mùi bền lâu hơn.

2. Tinh dầu nguyên chất không tan trong nước

Tinh dầu thiên nhiên ở dạng lỏng tuy nhiên sẽ không tan trong nước. Tinh dầu luôn có bản chất của dầu, là một hợp chất dễ bay hơi nhưng không tan trong nước. Hầu hết các loại tinh dầu sẽ nhẹ hơn nước, nhưng có một số loại tinh dầu như: quế,… sẽ nặng hơn nước.

3. Tính bay hơi

Tinh dầu nguyên chất có tính bay hơi khác nhau, thông thường tinh dầu như cam, chanh, bưởi,.. sẽ bay hơi nhanh nhất nhưng không giữ mùi được lâu. Tinh dầu chiết xuất từ lá như: sả chanh, bạc hà,.. thuộc loại bốc hơi nhanh. Một số loại gỗ như đàn hương,.. sẽ lâu bốc hơi hơn.

4. Thành phần của tinh dầu

Xem qua thành phần tinh dầu, tinh dầu thiên nhiên có chứa rất nhiều hợp chất khác nhau tích cực cho sức khỏe. Tất nhiên, tinh dầu thiên nhiên sẽ không chứa hóa chất trong thành phần này.

5. Giá cả

Tinh dầu nguyên chất được chiết xuất hoàn toàn từ thực vật, cần rất nhiều nguyên liệu để chưng cất được tinh dầu. Vì vậy tinh dầu nguyên chất không có giá rẻ.

6. Địa chỉ bán tinh dầu uy tín chất lượng

Bạn nên tìm mua tinh dầu ở nơi bán uy tín, có nhiều người tin dùng để mua được sản phẩm đảm bảo. Bạn có thể yêu cầu người bán cho xem qua các giấy tờ kiểm nghiệm từ cơ quan chức năng công bố.

E. Lợi ích của tinh dầu thiên nhiên

Từ thời xa xưa tinh dầu đã được dùng để tạo hương thơm, chăm sóc da và hỗ trợ điều trị vết thương. Nhưng ít ai biết được khả năng của các loại tinh dầu như thế nào trong điều trị sức khỏe. Dưới đây là một số vấn đề sức khỏe phổ biến mà tinh dầu đã được sử dụng.

1. Tinh dầu thư giản, giảm căng thẳng và lo lắng

Các nghiên cứu cho thấy 43% người bị căng thẳng, lo lắng sử dụng hình thức trị liệu thay thế để giảm các triệu chứng. Liệu pháp mùi hương có thể kết hợp với các liệu pháp truyền thống để điều trị căng thẳng. Đặc biệt là sử dụng tinh dầu trong khi mát xa.

2. Nhức đầu và đau nửa đầu

Vào những năm 90, các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng chấm hỗn hợp tinh dầu và ethanol lên trán, thái dưỡng có thể giảm cơn đau đầu. Các nghiên cứu khác gần đây cũng cho thấy có thể giảm đau đầu khi bôi tinh dầu Bạc Hà và Oải Hương.

3. Mất ngủ

Theo nghiên cứu về tinh dầu cho giấc ngủ, khi ngửi mùi tinh dầu (chủ yếu là Oải Hương) có tác động tích cực đến thói quen ngủ. Đặc biệt, Oải hương giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ rất tốt cho phụ nữ sau sinh, bệnh nhân tim.

4. Giảm viêm

Tinh dầu được đề xuất có thể chống viêm. Một số nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy tinh dầu có tác dụng chống viêm. Tuy nhiên, rất ít các nghiên cứu tác dụng của tinh dầu đối với bệnh nhân viêm nhiễm, an toàn và hiệu quả chưa rõ.

5. Kháng sinh và kháng khuẩn

Sự gia tăng của vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh đã gia tăng sự quan tâm trong việc tìm kiếm hợp chất thay thế. Các nghiên cứu trong ống nghiệm đã kiểm tra các loại tinh dầu như Bạc Hà, Tràm Trà cho thấy tác dụng kháng khuẩn của chúng. Tuy nhiên, chưa có bằng chứng tinh dầu có thể điều trị nhiễm khuẩn trong cơ thể người.

6. Công dụng khác của tinh dầu

Tinh dầu được sử dụng nhiều nhất để làm thơm nhà, làm mới đồ (như giặt ủi).

Tinh dầu cũng được sử dụng như một mùi hương tự nhiên trong mỹ phẩm Handmade và sản phẩm tự nhiên chất lượng cao.

Tinh dầu còn được dùng trong công nghiệp để kéo dài hạn sử dụng của thực phẩm.

Đặc biệt, tinh dầu có thể thay thế an toàn và thân thiện với môi trường cho các loại thuốc chống muỗi nhân tạo (chẳng hạn như DEET). Nghiên cứu cho thấy tinh dầu Sả Chanh có thể đuổi muỗi trong khoảng 2-3 giờ.

• Xem thêm: Hướng dẫn dùng tinh dầu bạc hà đuổi chuột hiệu quả TẠI ĐÂY

F. Cách sử dụng tinh dầu thiên nhiên an toàn hiệu quả

1. Xông tinh dầu bằng máy khuếch tán

Khuếch tán tinh dầu bằng máy khuếch tán là cách sử dụng tinh dầu thiên nhiên phổ biến nhất hiện nay. Máy khuếch tán giúp hương thơm của tinh dầu lan tỏa trong không gian lớn, tạo độ ẩm nhẹ cho không khí, cung cấp độ ẩm cho da, loại bỏ một số loại vi khuẩn gây bệnh….

• Máy khuếch tán thường được gọi với nhiều tên gọi khác nhau như: Máy xông tinh dầu, máy tỏa hương máy tinh dầu, máy tạo hương, máy tạo hương thơm, máy khuếch tán siêu âm…

Cách dùng máy khuếch tán tinh dầu

• Bước 1: Cắm dây nguồn sau đó mở nắp máy ra cho lượng nước theo quy định của từng máy.
• Bước 2: Nhỏ lượng tinh dầu phù hợp vào máy và đóng nắp máy lại.
• Bước 3: Bật máy theo hướng dẫn sử dụng.

2. Đèn xông tinh dầu

Nếu máy khuếch tán thường được ưa chuộng cho những không gian lớn, thì những gia đình có diện tích phòng nhỏ (dưới 20m2) đèn xông tinh dầu lại là sản phẩm được lựa chọn nhiều khách hàng yêu thích.

Cách dùng đèn xông tinh dầu:

• Bước 1: Cắm điện dây nguồn của đèn vào ổ điện.
• Bước 2: Cho nước và nhỏ lượng tinh dầu vừa phải vào phần dĩa của đèn xông.
• Bước 3: Vặn nút điều chỉnh để điều chỉnh mức đèn cho phù hợp.

Có thể bạn sẽ quan tâm các loại đèn xong tinh dầu tại Đất Việt

3. Xông mặt 

Ngoài những tác dụng chăm sóc sức khỏe, nhiều nghiên cứu cho thấy rằng một số loại tinh dầu như: Hoa hồng, oải hương, hoa nhài, tràm trà… giúp làm đẹp da, giảm nếp nhăn, giảm tình trạng mụn và viêm da.

Cách xông mặt bằng tinh dầu

• Bước 1: Chuẩn bị 1 tô nước nóng, sau đó nhỏ 3 – 5 giọt tinh dầu vào tô.
• Bước 2: Để mặt cách tô khoảng 10 – 15cm, sau đó dùng khăn sạch phủ kín cả đầu và tô nước nóng. Hơi nước mang theo tinh dầu sẽ thẩm thấu vào da giúp chăm sóc da. Xông mặt bằng tinh dầu còn giúp hỗ trợ hệ hô hấp, giảm viêm họng và tắc mũi.

4. Massage bằng tinh dầu

Massage bằng tinh dầu giúp thư giãn cơ thể, hỗ trợ giấc ngủ, giảm đau nhức xương khớp, giảm tình trạng căng cơ khi hoạt động quá sức, làm đẹp da và giảm tình trạng viêm da.

Cách sử dụng tinh dầu massge

• Bước 1: Pha tinh dầu với dầu nền (dầu dừa, dầu oliu, dầu jojoba, dầu đậu nành… các loại dầu thực vật).
• Bước 2: Massage nhẹ nhàng hỗn hợp vừa pha lên vùng ta bạn muốn tác dụng.

Tỉ lệ pha loãng tinh dầu:

Tỉ lệ 1%: tỉ lệ này dành cho trẻ em trên 6 tháng, phụ nữ mang thai trên 3 tháng, những khách hàng có làn da nhạy cảm.

• Cách pha: 1 giọt tinh dầu + 5ml dầu nền.

Tỉ lệ 2-3%: Đây là tỉ lệ thường xuyên được sử dụng ở tất cả mọi người khi dùng để massage

• Cách pha: 2 – 3 giọt tinh dầu + 5ml dầu nền

Tỉ lệ 4 – 10%: Tỉ lệ này thường được áp dụng cho các trường hợp trị liệu, muốn tác dụng sâu.

• Cách pha: 4 – 10 giọt tinh dầu + 5ml dầu nền.

5. Pha hỗn hợp xịt thơm

Hầu như tất cả các loại tinh dầu đều có tác dụng kháng khuẩn làm sạch không khí, tạo hương thơm dịu dễ chịu cho căn nhà hoặc phòng ngủ. Một số loại tinh dầu như: Bạc hà, sả chanh… còn giúp khử mùi hôi, đuổi côn trùng hiệu quả.

Cách pha hỗn hợp xịt thơm từ tinh dầu:

• Bước 1: Pha tinh dầu với nước theo tỉ lệ 20 giọt tinh dầu + 100ml nếu dùng đuổi côn trùng và 10 giọt + 100ml nếu dùng để khử mùi.
• Bước 2: Xịt hỗn hợp vào chăn, ga, gối, đệm, rèm cửa…

6. Tắm 

Tinh dầu từ lâu đã được biết đến với tác dụng làm đẹp, chăm sóc da, giảm mụn  và các vấn đề viêm da.

Cách sử dụng tinh dầu để tắm:

• Bước 1: Nhỏ tinh dầu vào bồn tắm có sẵn nước ấm.
• Bước 2: Ngâm mình khoảng 10 – 15 phút tinh dầu giúp cơ thể thư giãn, tạo hương thơm cho da và giảm các vấn đề viêm mụn trên da.

7. Ngửi trực tiếp

Ngửi tinh dầu trực tiếp giúp hỗ trợ hệ hô hấp, giảm viêm mũi, viêm họng, giảm tình trạng khò khè, giúp hơi thở lưu thông dễ dàng hơn.

Cách ngửi tinh dầu trực tiếp

• Cách 1: Ngửi trực tiếp từ chai tinh dầu, hít một hơi thật sâu để tinh dầu đi vào mũi.
• Cách 2: Nhỏ tinh dầu ra tay xoa 2 bàn tay vào nhau sau đó áp vào mũi hút sâu.
• Cách 3: Nhỏ tinh dầu vào 4 góc gối, bông gòn, chăn… Gần nơi bạn ngủ hoặc sinh hoạt.

8. Dưỡng da

Dưỡng da bằng tinh dầu giúp làn da đỡ mụn, làm sạch da, thu nhỏ lỗ chân lông và giúp làn da luôn tươi mới.

Cách dưỡng da bằng tinh dầu:

• Cách 1: Pha tinh dầu với kem dưỡng da, kem dưỡng body, lotion…
• Cách 2: Pha tinh dầu vào hỗn hợp mặt nạ. Ví dụ: Mật ong, sữa ong chúa, hỗn hợp đắp mặt…
• Cách 3: Nhỏ tinh dầu vào mask sau đó đắp lên mặt như bình thường.

Lưu ý: Mỗi lần chỉ nên dùng 1 giọt tinh dầu. Không nên pha một lượng lớn dùng bao nhiêu thì pha bấy nhiều bạn đừng pha nhiều vì tinh dầu để lâu sẽ bị oxy hóa.

9. Chăm sóc tóc

Tinh dầu bưởi, tinh dầu hương thảo là 2 loại tinh dầu nổi tiếng với công dụng chăm sóc tóc, kích thích mọc tóc và phục hồi tóc hư tổn.

Cách sử dụng tinh dầu chăm sóc tóc:

• Cách 1: Pha tinh dầu với dầu gội, dầu xả, kem ủ tóc… sử dụng như bình thường.
• Cách 2: Nhỏ vài giọt tinh dầu bưởi lên tóc, massage nhẹ nhàng cho tinh dầu thấm vào chân tóc.
• Cách 3: Pha tinh dầu bưởi với nước, xịt hỗn hợp lên phần chân tóc massage nhẹ nhàng.
• Xem thêm: Cách chăm sóc tóc bằng tinh dầu bưởi

G. Những lưu ý khi sử dụng tinh dầu

Tinh dầu thiên nhiên được chiết xuất hoàn toàn từ thực vật, nhưng tự nhiên không có nghĩa là nó an toàn. Hầu hết các tinh dầu được coi là an toàn khi dùng hít, pha loãng với dầu nền để sử dụng trên da. Để sử dụng tinh dầu an toàn bạn nên thực hiện các lưu ý sau

• Không bôi tinh dầu trực tiếp lên da, nên pha loãng tinh dầu với dầu nền trước khi sử dụng.
• Không bôi tinh dầu lên vết thương hở.
• Không ăn, uống tinh dầu khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
• Không cho trẻ ăn, uống tinh dầu.
• Không để tinh dầu rơi vào mắt.
• Để tinh dầu tránh xa tầm tay trẻ em.
• Trẻ em dưới 3 tháng tuổi, phụ nữ mang thai dưới 3 tháng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.
• Bảo quản tinh dầu tránh ánh sáng, nhiệt độ cao và không khí.
• Ngưới mới sử dụng tinh dầu nên thử trên một vùng da khỏe trong 24h. Nếu không nổi mẩn đỏ, ngứa, rát thì mới nên sử dụng.